Wiele budynków szkolnych nie jest przystosowanych akustycznie do prowadzenia zajęć dla tak dużej liczby uczniów, jaka uczy się teraz w szkołach podstawowych. A przecież hałas ma ogromny wpływ na jakość nauczania i zdolność przyswajania wiedzy przez uczniów oraz wpływa negatywnie na samopoczucie wszystkich przebywających w placówce osób. Szkoła Podstawowa nr 46 im. Marii Dąbrowskiej z Poznania zastosowała nowoczesne rozwiązania akustyczne Rockfon w nowym skrzydle budynku dając przykład jak poradzić sobie z hałasem dbając jednocześnie o wysokie walory estetyczne wnętrz.
Od zeszłego roku dla nowo powstających budynków obowiązują w Polsce zmienione normy prawne dotyczące akustyki (PN-B 02151). Jednak w większości szkół standardy te nie są zachowane. Na korytarzach podczas przerw panuje uciążliwy, nierzadko szkodliwy hałas. Według badań przeprowadzonych przez Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach wraz z inżynierami Politechniki Gdańskiej hałas podczas przerw w szkołach dochodził nawet do 110 dB[1]. Tymczasem za bezpieczne natężenie dźwięku uznawany jest poziom 85 dB. Anna Jedut-Wnuk, nauczyciel Szkoły Podstawowej nr 46 im. Marii Dąbrowskiej w Poznaniu (SP46): „Hałas panujący w szkołach jest jednym z ważniejszych problemów do rozwiązania. Budynki szkolne, szczególnie takie jak nasz, z ubiegłego wieku, nie są przystosowane akustycznie do tak dużej liczby uczniów, jaka wkracza w ich progi”.
Gorsza koncentracja i wyniki
Opinię tę potwierdza 75% nauczycieli oraz 55% rodziców biorących udział w ankietach przeprowadzonych przez Effective PR w dwóch szkołach w Poznaniu[2]. Ich zdaniem ograniczenie hałasu w szkole jest bardzo ważne. Połowa rodziców potwierdziła, że ich dzieci narzekały w domu na hałas panujący w szkole, przez który nie słyszały nauczyciela podczas lekcji lub miały problemy z koncentracją uwagi. Z kolei 100% nauczycieli odpowiedziało, że hałas w szkole wpływa negatywnie zarówno na ich pracę, jak i wyniki w nauce. Według nich przekroczenie dopuszczalnych norm hałasu powoduje w szkole nerwowość (zarówno po stronie uczniów, jak i nauczycieli) oraz wpływa na komfort pracy i wyniki w nauce. Nauczyciele zauważyli także, że hałas spowalnia ich pracę gdyż utrudniając uczniom koncentrację obniża ich wydajność. Jest też dodatkowym czynnikiem rozpraszającym uwagę, np. podczas sprawdzianów.
To także złe zachowanie i stres
Wśród wielu komentarzy nauczycieli znalazły się także głosy, że ludzki organizm nie przyzwyczaja się do hałasu, co więcej wpływa negatywnie na zachowanie człowieka. Powoduje rozdrażnienie, większe zmęczenie, bóle głowy, irytację i stres. Niszczy słuch i nie daje wypocząć. Anna Jedut-Wnuk z SP46 w Poznaniu mówi: „Hałas w szkole wywołuje stres i sprawia, że uczniowie są rozdrażnieni, nadpobudliwi i szybciej się męczą. Trudniej im skoncentrować uwagę, łatwiej o wybuchy agresji. Uczniowie pracujący w hałasie mają znacznie obniżoną sprawność pracy mózgu i przyswajania nowych informacji. Nie przyswajają wiedzy tak skutecznie jakby mogli, gdyby w klasie panowały zdrowe warunki akustyczne”. Udowodnione jest, że wysoki standard akustyczny wnętrz wpływa bezpośrednio na poprawę koncentracji i ogólnie na zdrowie psychiczne i fizyczne przebywających w nich osób. W wyciszonych klasach, czyli z zastosowanymi absorberami akustycznymi uczniowie odbierają prawidłowo średnio o 10% słów więcej[3].
Lepsze warunki po rozbudowie
Problemy z „nadprogramowym” hałasem zostały częściowo rozwiązane w Szkole Podstawowej nr 46 w Poznaniu, gdzie umiejętne wykorzystanie rozwiązań akustycznych przyczyniło się do poprawy komfortu nauki w nowej części szkoły. Wszystko rozpoczęło się od reformy edukacji, w efekcie której okazało się, że budynek szkolny istniejący od 1936 roku jest za mały, aby przyjąć osiem roczników uczniów. Zdecydowano więc o jego rozbudowie. Założeniem projektowym była funkcjonalna rozbudowa części dydaktycznej. Na trzech kondygnacjach nowego skrzydła znalazły się cztery sale lekcyjne, biblioteka, pokój nauczycielski, pokój wicedyrektora oraz zaplecze sanitarne. Prace były prowadzone na wzór modelu skandynawskiego, z wykorzystaniem technologii prefabrykowanej w postaci wielkowymiarowych elementów – ścian i stropów żelbetowych. Wyeliminowano prace mokre wewnątrz budynku i częściowo pozostawiono surowe, nieotynkowane ściany oraz stropy. Dzięki tym rozwiązaniom obniżono koszty inwestycji i zamknięto jej realizację w zaledwie 6 miesięcy. Beton we wnętrzach skontrastowano z barwnymi panelami akustycznymi, wykładziną pcv oraz drewnianą stolarką drzwiową. W najbliższym czasie szkołę czeka jeszcze kompleksowy remont elewacji wraz z termomodernizacją i przebudową wejścia głównego oraz przywróceniem przedwojennych, modernistycznych elementów budynku.
Przyjazna akustyka
Obowiązujące normy prawne dotyczące akustyki nowo powstających budynków oraz wybrana technologia rozbudowy SP46 wpłynęły bezpośrednio na zastosowane w niej rozwiązania tworzące przyjazną akustykę. „Zależało nam na stworzeniu komfortowego środowiska pracy dla nauczycieli i nauki dla uczniów. Wybór padł na panele sufitowe i ścienne Rockfon® Eclipse™, które wykorzystaliśmy we wszystkich salach lekcyjnych, bibliotece, pokoju nauczycielskim i korytarzach. W efekcie uzyskaliśmy optymalną chłonność akustyczną wnętrza i zminimalizowaliśmy czas pogłosu, co przełożyło się na wyrazistość słyszanych dźwięków, w tym przypadku szczególnie mowy” – powiedział Marcin Sakson z Front Architects, biura projektowego odpowiedzialnego za projekt rozbudowy szkoły. I dodał: „Poza walorami akustycznymi, panele Rockfon są świetnym narzędziem aranżacyjnym wnętrz. W naszym projekcie doskonale uzupełniają surowość płaszczyzn betonowych przez miękkie formy i dopełnienie kolorystyczne”.
Różnica odczuwana codziennie
Rozbudowana szkoła składa się obecnie ze starej części, która nie została wygłuszona akustycznie oraz nowej, dostosowanej pod tym względem do obowiązujących przepisów. Pracujący w szkole nauczyciele codziennie odczuwają efekty działania systemów akustycznych. 67% z nich odpowiedziało w ankiecie, że w skrzydle, w którym zastosowano rozwiązania akustyczne, może się lepiej skoncentrować. Anna Nowicka, nauczyciel SP 46 w Poznaniu: „Prowadzę lekcje zarówno w starym, jak i nowym skrzydle szkoły. Zauważyłam, że uczniowie w nowych pracowniach lepiej funkcjonują, lepiej, a przede wszystkim szybciej przyswajają materiał oraz lepiej pracują na lekcjach. Panele tworzą w sali miłą, spokojną atmosferę. Taka niekonwencjonalna dekoracja ścian i sufitów może też moim zdaniem inspirować uczniów do większej kreatywności”.
Walczmy z hałasem
Komfort akustyczny w szkołach jest czynnikiem kluczowym. Hałas ma ogromny wpływ na jakość nauczania i zdolność przyswajania wiedzy przez uczniów. Jak zatem walczyć z hałasem w szkołach, z których wiele jest wręcz budynkami zabytkowymi wymagającymi przystosowania do nowych potrzeb, przy zachowaniu oryginalnej architektury? Na pewno nie należy wymagać od uczniów, by podczas przerw zachowywali się cicho. Warto natomiast stosować nowoczesne, proste w montażu i „ciche” rozwiązania architektoniczne, aranżując funkcjonalne, atrakcyjne również dla uczniów wnętrza o wysokich walorach estetycznych. Dobra architektura potrafi bowiem sama w sobie pełnić funkcje edukacyjne, kształtując wrażliwość estetyczną młodych odbiorców.
Metryczka
- Rozbudowa Szkoły Podstawowej nr 46 im. Marii Dąbrowskiej, Poznań, ul. Inowrocławska 19
- Inwestor: Miasto Poznań – Szkoła Podstawowa nr 46 im. Marii Dąbrowskiej
- Powierzchnia użytkowa rozbudowy: 448 m2
- Kubatura: 1950 m3
- Projekt: maj 2018
- Realizacja: sierpień 2018 – styczeń 2019
- Koszt: ok. 2 mln zł, w tym 500 tys. zł z PBO 2018, 600 tys. zł z budżetu Miasta Poznań, 750 tys. zł z budżetu państwa
- Zespół autorski: Paweł Kobryński, Wojciech Krawczuk, Marcin Sakson – Front Architects
